Πρόσφατα οι οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος υπέστησαν επίθεση στις τσέπες τους. Από τη μία αυξήθηκε το ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων) κατά 32% και από την άλλη για 42.000 νοικοκυριά μειώθηκε παρανόμως η εγγυημένη τιμή πώλησης του παραγόμενου ρεύματος από τα μικρά οικιακά φωτοβολταϊκά (Φ/Β στέγης) έως και 40% (Νόμος 4254)!!! Ως δικαιολογία αναφέρεται το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Πως όμως… έχουν τα γεγονότα;

Τα τελευταία τέσσερα έτη, απλοί πολίτες εμπιστεύτηκαν τις κυβερνήσεις σε περίοδο κρίσης και εγκατέστησαν στη σκεπή του σπιτιού τους ένα Φ/Β στέγης. Έδωσαν τις οικονομίες τους ή πήραν δάνειο από τράπεζα για δύο λόγους: για να ενισχύσουν το εισόδημά τους, αλλά και για να συνεισφέρουν στην παραγωγή καθαρής ενέργειας, βοηθώντας το περιβάλλον και μειώνοντας την ανεργία (1). Το ΥΠΕΚΑ έκανε καμπάνια και μιλούσε για εγγυημένη τιμή και έτσι παρέσυρε τον κόσμο να πάρει ακόμα και δάνειο.

Το ενδιαφέρον των πολιτών άρχισε να αυξάνει, ωστόσο σύντομα η δυνατότητα αυτή αφαιρέθηκε επειδή μεγάλες εταιρείες Φ/Β πάρκων, από τις οποίες πολλές ξένες εταιρείες, εγκαταστάθηκαν και κάλυψαν από το 2013 το στόχο που είχε θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χώρα – ο οποίος θα μπορούσε να επιτευχθεί έως και επτά έτη αργότερα δηλ. το 2020. Συνεπώς το πρώτο ατόπημα του ΥΠΕΚΑ είναι πως δεν έλαβε τα μέτρα εκείνα, τα οποία θα προφύλασσαν το δικαίωμα των μικρομεσαίων καταναλωτών να γίνουν και εκείνοι παραγωγοί. Έτσι από τα μέσα του 2013 τα Φ/Β στέγης σχεδόν σταμάτησαν να εγκαθίστανται και σήμερα παράγουν μόλις το 5% της συνολικής ενέργειας των ΑΠΕ.

Το δεύτερο ατόπημα είναι πως ο Ειδικός Λογαριασμός για τις ΑΠΕ (σε αυτόν συγκεντρώνονται τα χρήματα από το ΕΤΜΕΑΡ) χρεοκόπησε. Αυτό σύμφωνα με έγκυρες πηγές προκλήθηκε κυρίως από κακοδιαχείριση και από τα κέρδη μεγάλων εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, όπου αν και δεν είναι ΑΠΕ, πληρώνονται έμμεσα από τον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ (3,4).

Το τρίτο ατόπημα του ΥΠΕΚΑ είναι πως παραβιάζει τις συμβάσεις των Φ/Β στέγης και ξεχνά ότι έχουν και ένα κοινωνικό ρόλο καθώς βοηθούν 42.000 νοικοκυριά, δηλ. περισσότερους από 150.000 Έλληνες (2). Η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ ακόμα και μετά από αναφορές βουλευτών ειδικά για τα Φ/Β στις στέγες συνεχίζει να δίνει ελλιπείς απαντήσεις (7: Απάντηση Υφυπ κ. Παπαγεωργίου Αρ. Πρωτ. ΥΑΠΕ/Φ38/932/οικ.6855). Το ΥΠΕΚΑ αναφέρει για «ομογενοποίηση των αποδόσεων στις ΑΠΕ» δηλ. των μικρομεσαίων των 2 – 10 kw με τους επιχειρηματίες των 1000 kw. Αναφέρει ότι λαμβάνει υπόψη τον «εσωτερικό βαθμό απόδοσης των κατά περίπτωση έργων» χωρίς ωστόσο να δημοσιεύει μια σωστή μελέτη.

Οι ιδιαιτερότητες των Φ/Β στέγης δεν έχουν ληφθεί υπόψη. Τα Φ/Β στέγης έχουν τοποθετηθεί πάνω στα σπίτια δεσμεύοντας τα έτσι, ώστε οι ιδιοκτήτες να μην μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε τροποποίηση-επέκταση του σπιτιού τους για 25 έτη, αυτό δεν έχει κανένα κόστος;;;. Η συντήρηση των σπιτιών δυσχεραίνεται σοβαρά, για τους ιδιοκτήτες θα είναι ένας πραγματικός εφιάλτης αν δουν πως η στέγη τους στάζει και θα πρέπει να βγάλουν τα πάνελ ψάχνοντας να βρουν το πρόβλημα. Ακόμα το ΥΠΕΚΑ δεν έχει λάβει υπόψη του πως τα Φ/Β είναι μια τεχνολογία που δεν έχει δοκιμαστεί και αναμένεται σοβαρή μείωση της απόδοσής τους. Ήδη αναφέρονται πολλές ζημιές και φθορές. Επιπρόσθετα, το μέσο Φ/Β στέγης δεν έχει την ίδια απόδοση με ένα πάρκο ανά kw λόγω μη ενδεδειγμένης κλίσης, προσανατολισμού κ.λπ.. Τα Φ/Β στέγης πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζονται ως αναπόσπαστο τμήμα των σπιτιών τα οποία επιβαρύνονται από το ΕΕΤΗΔΕ (κοινώς χαράτσι) και τη λοιπή φορολόγηση, άρα λανθασμένα αναφέρεται ότι εξαιρούνται εντελώς φορολογικών υποχρεώσεων (8).

Από την άλλη τα Φ/Β στέγης έχουν πολλά πλεονεκτήματα για την κοινωνία, ενδεικτικά έχουν διάσπαρτη κατανομή σε όλη την επικράτεια, με αποτέλεσμα να εξισορροπείται το σύστημα μεταφοράς ενέργειας, ένα πολύ σημαντικό τεχνικό πλεονέκτημα. Επιπλέον τα 42.000 νοικοκυριά είναι συνάμα και καταναλωτές, έτσι για παράδειγμα αντί να προβούν στην καύση ξύλων, έχουν το επιπλέον κίνητρο να καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα για τη θέρμανσή τους, συμβάλλοντας στον περιορισμό της αιθαλομίχλης.

Οι μειώσεις και τα προβλήματα για τους ιδιοκτήτες Φ/Β στέγης

Η πλειοψηφία των Φ/Β στέγης έχουν μείωση στην τιμή πώλησης της kw από 15-40% (Σχήμα 1), ενώ για όλα καταργήθηκε η τιμαριθμική αναπροσαρμογή, κάτι το οποίο μπορεί να έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στο μέλλον ακυρώνοντας εντελώς το όποιο όφελος. Οι διαφορετικές μειώσεις ανά τρίμηνο σύνδεσης του έργου (δηλ ημερομηνία που τέθηκε σε λειτουργία) προκαλούν προβληματισμό για το πώς σκέπτονταν ο νομοθέτης. Επιπρόσθετα, η σύνδεση των Φ/Β στέγης καθυστερούσε ένα με τρεις μήνες. Αποτέλεσμα ήταν ότι ιδιοκτήτες που εγκατάστησαν το Φ/Β την ίδια ημερομηνία να έχουν διαφορετική μείωση με υπαιτιότητα της ΔΕΗ.

Σχήμα 1. Κατανομή των Φ/Β στέγης με περικοπή της ταρίφας ανάλογα με το βαθμό μείωσης της τιμής  που υπέστησαν.

Τα κοινωνικά προβλήματα που προκαλούνται από τις μειώσεις αυτές είναι σοβαρά. Μερικοί πληρώνουν μέρος του δανείου του σπιτιού τους από τα έσοδα του Φ/Β στέγης. Άλλοι σύναψαν συμβάσεις με κατασκευαστικές εταιρίες όπου μέρος της αγοράς του σπιτιού αποπληρώνεται από το Φ/Β στέγης. Πάνω από όλους, πρόβλημα έχουν οι χιλιάδες δανειολήπτες οι οποίοι υπέστησαν 30 – 40% μείωση. Αυτοί πληρώνουν περίπου 3.800 ευρώ ετησίως στις τράπεζες, στην ασφάλιση κ.λπ.. Συνεπώς, τα καθαρά τους έσοδα από το Φ/Β ίσα που επαρκούν ή δεν επαρκούν για να πληρώσουν το δάνειο.

Απέναντι σε αυτήν την αδικία ιδρύθηκε ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φωτοβολταϊκών Στέγης (ΠΑΣΥΦΩΣ, www.oikopv.gr) από ιδιοκτήτες Φ/Β στέγης και συνάμα καταναλωτές, όπου θέλουν ο ήλιος να αξιοποιείται πρωτίστως από όλους τους μικρομεσαίους Έλληνες.

1. Ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις: http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=541
2. Εγκύκλιος 1078580/6637/491/B0014 (6-8-2009), “Φορολογική αντιμετώπιση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων μέχρι 10 kWp σε κτιριακές εγκαταστάσεις κατοικιών ή πολύ μικρών επιχειρήσεων: http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=Xwq0cFMWAzU%3d&tabid=541
3. Επιστολή κ. Μίχαλου προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων (ΚΕΕΕ) και του ΕΒΕΑ προς Υφυπουργό κ. Παπαγεωργίου: http://www.news.gr/oikonomia/oikonomika-nea/article/92511/k-mihalos-stohopoioyntai-adikos-oi-ape-gia-to.html
4. Πουλάει ακριβά και αγοράζει φθηνά ρεύμα από τη ΔΕΗ: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=419570
5. Nέο “αγγούρι” στους καταναλωτές της ΔΕΗ – Αναλυτικά ο πίνακας με πόσα περισσότερα θα πληρώνουμε εφεξής! http://www.toxwni.gr/ellada/item/15600-neo-aggoyri-stous-katanalotes-tis-dei-analytika-o-pinakas-me-posa-perissotera-tha-plironoume-efeksis
6. Κατά 4 εκατ. ευρώ την ημέρα αυξάνονται οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί προς τη ΔΕΗ: http://www.kathimerini.gr/502602/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/kata-4-ekat-eyrw-thn-hmera-ay3anontai-oi-ane3oflhtoi-logariasmoi-pros-th-deh
7. Απάντηση Υφυπ κ. Παπαγεωργίου Αρ. Πρωτ. ΥΑΠΕ/Φ38/932/οικ.6855: http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/67715b2c-ec81-4f0c-ad6a-476a34d732bd/8409000.pdf
8. Οικιακά φωτοβολταϊκά: “Κούρεμα” 40% ένας στους πέντε – Στα δικαστήρια οι ιδιοκτήτες: http://www.econews.gr/2014/03/31/oikiaka-fotovoltaika-dikastiria-113711/